Аралдың ауыр ахуалы әлемді алаңдатқан тұста теңіздің табаны көрініп, суы құрғағалы бері аймақ­тың ақын-жазушылары көркем әдебиет арқылы базынасын жеткізуде. Сон­­дай қаламгерлердің бірі, Арал тағдырын, эко­логиялық мәселесін алғаш көтерген Сайлаубай Жұба­тыров болатын.

   Сол себепті де Арал­дың арда азаматы елдің жүрегінен орын алған. Жақында А.Тоқма­ғам­бетов атындағы мәдениет үйінде Қызылорда қала­лық мәдениет және тілдер­ді дамыту бөлімінің бас­тамасымен, қалалық мә­де­ниет үйлері, клубтар және халықтық ұжымдар мемлекеттік кәсіпорны және қалалық кітапхана­лар жүйесі қызметкер­лерінің ұйымдастыруымен эколог-жазушы, публи­цист, "Парасат" орденінің иегері С.Жұбатырұлының 70 жылдық мерейтойына арналған "Теңіз тебіренткен қаламгер" атты шығарма­шылық кеші өткізіліп, "Арал тағдырының ақбе­рені" атанған Сыр елінің қарымды қаламгеріне құрмет көрсетілді.

 
    Қызылорда - тарих қойнауында қатпарлы ізі қалған талай оқиғаның құрбанына айналған жан­дар­ға пана болған, сан ұлт пен ұлысты жатсынбай ба­уырына басқан алты Алаштың анасы, Сыр өңі­рінің бас қаласы. Қаймағы бұзылмаған қазақ халқы­ның қасиетті мекеніне айналған, тамыры түркілер­ден бастау алған, ұлтымыздың ұлылығы мен азамат­тығына куә болған Сырдария жағалауындағы шы­рай­лы шаһардың өткені мен бүгіні тарихта алтын әріптермен жазылмақ.

   Биыл Алаштың Ақмешіті атанып, қазақ елінің астанасы болған Қызылорда қаласының 200 жылдық мерейтойын атап өту жоспарланып отыр. Соған орай бұған дейін шаралар легі бірінен соң бірі өтіп жатыр. Ал, өткен аптада А.Тоқмағамбетов атындағы мәдениет Үйінде болған Қызылорда қаласының 200 жылдығына арналған "Қызылорда: кеше, бүгін, ертең" атты тарихи-танымдық кештің орны бөлек.

   Тарихи-танымдық кеште Сыр елінің тарихы түгенделіп, бүгіні мен болашағы зерделенді. Тарихта толарсақ­тан саз, өмірден баз кешкен көшпелі қазақ жұртына Сыр елі бүкіл Алашқа пана болғаны белгілі. Сол себепті де Алаштың анасы атанса керек. Қаймағы бұзылмаған қаймана қазақ халқының қасиетті мекеніне айналған, тамыры түркілерден бастау алған, ұлтымыздың ұлылығы мен азаматтығына куә болған Сырдария жағалауындағы шырайлы шаһар­дың өткені мен бүгіні тарихта алтын әріптермен жазылып келеді.

   Қызылорда қаласының 200 жылдық мерейтойын жоғары деңгейде атап өту қала халқы үшін басты қуаныш. "Қызылорда: кеше, бүгін, ертең" атты тарихи-танымдық кеште саясаттанушылар, тарих­шылар мен әдебиетшілер, қоғам қайраткер­лері Қызылорда қаласының қалыптасу тарихының әр кезеңіне тоқталып, жеке-жеке баяндап зерделеу мақсатында жиналды. Сонымен қатар, азат елі­міздің байрағына, салтанат тұғырына айналған, өзгеріс ісімен өрнектелген толағай табысқа толы Тәуелсіздік жылдарындағы Сыр өңірінің қарқынды дамуына шолу жасалынды.

   Соңғы кездері "жастар есеппен жүреді" деген көз­қарас қалыптасты. Келе­шектің үмітін жалғайтын жастардың нарықтық заманда өз орнын, ла­йық­ты қызметін таңдауына ең әуелі алған білімі мен таң­даған мамандығы әсер ете­ді. Ал, біздің елде ма­ман­дық таңдау машақатымен бірталай түлек бас қаты­рып жүр. Себебі бұрынғы­дай емес, екпіні қатты ақ­параттық тасқында бүгін бар мамандықтың ертеңгі күні қажеті болмай қала­ты­ны жастарды ойландыр­май қоймайды. Сол себеп­тен де мектеп партасында отырған әрбір оқушы бола­шағын әріден ойлайды. Әрине, ата-ана бағыты­нан, орта әсерінен шыға ал­май жүрген оқушылар­дың да бар екені жасырын емес. Бірақ, бір байқаға­ны­мыз, қазіргі 11-сынып оқушылары осыдан 5-10 жыл бұрын мектеп бітір­ген түлектерге қарағанда қандай да бір мақсатқа талпынуы жоғары. Сен­бе­сеңіз, биыл мектепті тәмам­дайтын оқушылармен тіл­десіп, келешекке деген жос­парларын тыңдап көр­сеңіз, байқай аласыз. Бұл әрине, болашаққа нық қа­дам басқан сауатты әрі на­рық өміріне төтеп бере алатын ұрпақтың қалып­тасып келе жатқанының белгісі. Десе де, қоғамда мамандық таңдау мәселесі әлі де өзекті. Себебі бағы­ты­нан шатасып жүргендер аз емес. Бүгін біз маман­дық­тың жаңа әлеміне аяқ басатын, жүректері алып ұшып тұрған жастардың қандай маман иесі болуды көздейтіндерін саралап көрдік.

  Алдымен, мемлекет мек­теп оқушыларын кәсіби мамандандыру бағытында нендей жағдай жасай­ты­нына тоқталайық. Әрине, "мамандықтың бәрі жақсы, бейіміне қарай таңдауы" деген түсінік бар. Десе де, мектеп партасында отырған оқушыға, әсіресе 11-сы­нып оқушыларына қан­дай мамандықтың өзекті әрі сұранысы мол, табысы жақсы екенін анық­тай­тын статистикалық есеп­тер керек. Бұл тұрғыда ұстаздар мамандыққа мониторинг жүргізіп, ба­ғыт-бағдар береді. Қызыл­орда қалалық білім бөлімі­нің бас маманы Ғани Сардарбеков қаладағы 54 мектептегі түлектердің білім деңгейі мен қабіле­тіне қарай кәсіби бағдар беріліп, қай деңгейде, қан­дай оқу орнында кәсіби білім алуға мүмкіндігі бар екендігі жөнінде түсіндіру әрі талдау жұмыстары жүргізілетінін жеткізді.

       Жұмыссыз жүру жанға батады. Та­лай есіктің табалдырығын тоз­дырып, түйіндеме тасып жүрген аза­маттар аз емес елімізде. Тұрақты жұ­м­ысы, қолайлы қаржысы бар жұ­мыс­тың бірден табыла бермейтіні рас. Араға тамыр-таныс салып, не­месе аға-көкелеп айлап жаңа жұмыс орнын күтетін мамандардың да бар екенін жасыра алмаймыз. Әрине, бұл екіұшты тақырып. Десе де, бү­гінгі құбылмалы нарық саясатын­да жұ­мыссыздық мәселесі түбегейлі шешіле қойған жоқ. Алысқа бармай-ақ, Қызылорда облысын алайық. Бүгінде аймақта 16800 адам жұмыс­сыз жүр. Аз ба, көп пе? Оны кейін ба­ғамдай жатармыз. Мұндай мәлі­метті Қызылорда облыстық жұмыс­пен қамту және әлеуметтік бағдар­ла­малар басқар­масы­ның басшысы Талғат Дүйсебаев журналис­тер­мен кездесуде баян­дады.

  Басқарма басшысы "соңғы жылдары жұ­мыс­сыздық азайып ке­леді, себебі азаматтарды өзектендіру (мәртебесін анықтау) жұмыстары жүріп жа­тыр" деді баянда­ма­сында. Жыл басы­нан бері 15 мың адам өзек­тендірілген, яғни тізімге ілінген. Қа­зіргі таңда 88368 адам тір­келмеген, оның ішін­де 37405 адам тіркел­меген жұмыссыз ре­тін­де қа­лып отыр. Ал, өзін өзі жұмыспен қам­­тығандардың са­ны 50981-ге жеткен.